29.11.2019
29 қарашада Тәуелсіздік сарайында «Әбіш әлемі» атты оқу конгресі өтті.
Оқу конгресін ҚР Ұлттық академиялық кітапханасы, ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, ҚР Білім және ғылым министрлігі, сондай-ақ Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің қолдауымен Қазақстанның халық жазушысы, мемлекет және қоғам қайраткері Әбіш Кекілбайұлының 80 жылдық мерейтойына орай ұйымдастырды. Іс-шараның мақсаты - Әбіш Кекілбайұлының шығармашылығын насихаттау және халықаралық ғылыми жүйеде қазақ әдебиетінің құндылықтарын игеру.
Тәуелсіздік сарайында жазушының 80 жылдығына орай «Әбіш әлемі» фотогалереясын ұйымдастырды, онда оның өмірінің жарқын сәттерін бейнелейтін 50-ден астам фотосуреттер қойылды. Сондай-ақ, оқырмандарға Әбіш Кекілбайұлы шығармашылығының бай қазынасы, кітаптардың сандық көшірмелерінің QR-кодтары және жазушының жеке мұрағаты ұсынылды.
Сонымен қатар, жазушының жетістіктері, 100-ден астам марапаттары, дипломдары мен алғыс хаттары туралы мәліметтер ұсынылды. Әдеби кездесуге жазушының отбасы мүшелері, жұбайы Клара Жұмабайқызы, ұлы Дәулет Кекілбайұлы, қыздары Заузат пен Сәуле, немересі Абыл Кекілбайұлы және оның шөбересі Әділ Кекілбай Абылұлы қатысты. Кездесу барысында қонақтар жазушының өмірі мен шығармашылығы туралы әңгімеледі. Сондай-ақ қонақтарға жазушы мен оның анасы Айсәуле бейнелері ұсынылды.
Ауқымды шара «Шыңырау» фильмінен басталды. Режиссер Жәнібек Жетіруов Маңғыстау облысында жеті фильм түсірілгенін еске салды.
«Жазушының 70 жылдық мерейтойына «Самғау» атты фильм түсірген болатынбыз. Әбіш Кекілбайұлы сияқты ұлы адамға жақындау қиын болды. Бірақ біз фильмді көрерменді қызықтыратындай етіп жасауға тырыстық. Сонымен, 2009 жылы біз 46 минуттық «Шыңырау» фильмін шығардық. Әбіш аға қарап, қуанып, бізге шапан сыйлады. Содан кейін, 2014 жылы «Қазақфильм» киностудиясының кеңесінде «Шыңырау» сюжеті бойынша фильм жасау ұсынылды. Танымал режиссер Сатыбалды Нарымбетов көп адамдар мұндай жауапты жұмысты алмайтынын айтты. «Жастардан кім бар?» деп сұрағанда, олардың таңдауы маған түсті. 2014 жылы мен тапсырманы алып, алты айлық нұсқасын дайындадым және оны жазушыға көрсеттім, ол маған жауап ретінде ақ батасын берді. 2018 жылдың соңына қарай біз сол сценарий бойынша түсіруді аяқтадық. Фильмді 2019 жылдан бастап көрсете бастады. Біздің фильм Дели, Катманду және Бангладеш фестивальдеріне қатысты. Мен Синьцзян кинофестиваліне барып, «Үздік шетелдік фильм» номинациясында жеңіске қол жеткіздім. Менің жетістігім - Қытай дестребьюторлары біздің фильмімізді сатып алғылары келеді. Сондықтан «Шыңырау» қытай көрермендері үшін прокатқа шығады» , - деді режиссер.
Әбіш Кекілбайұлы 1939 жылы 6 желтоқсан, Маңғыстау облысы Оңды ауылында дүниеге келген.
Әбіш Кекілбайұлының «Алтын шуақ» алғашқы өлеңдер жинағы 1962 жылы, ал «Бір шөкім бұлт» 1965 жылы жарық көрді. 1974 жылы «Дүйірмен бетпе-бет», «Бір үй топырағы» сын мақалалары жарық көрді, ал 1979 жылы «Тирай, жыра, тирналар», «Ұйқыдағы арудың оянуы» тарихи танымдық тарихы Маңғыстау түбегінің өткені, бүгіні және болашағы туралы жарияланды, ал 1982 жылы - «Шыңырау» әңгімелер жинағы шығарылды. 1992 және 1993 жылдары таңдаулы екі том, 1995 жылы - «Заманмен сұхбат», 1998 жылы - «Азаттықтың ақ таңы», сонымен бірге публицистикалық мақалалар, брошюралар жарық көрді. 12 томдық жинағы 1999 жылы жарияланды. Әбіш Кекілбайұлының «Үркер» (1981), «Елен-Алан» (1984) романдары қазақ әдебиетінде жоғары бағаланып, Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығы иегері атанды. 2001 жылы шығарылған «Талайғы Тараз», 2002 жылы «Шандоз» ғылыми дәлелденген, айқын және нақты тарихтың жаңа тұжырымдамасын белгіледі. 2009 жылы жазушының «Сыр десте» деп аталатын шығармаларының, очерктерінің, мемуарлары мен ой-пікірлерінің бес томы жарық көрді. Әбіш Кекілбайұлының көптеген шығармалары шет тілдеріне аударылған. Ол 1986 жылы Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығына, 1995 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің Бейбітшілік және рухани келісім сыйлығына, 1999 жылы «Отан» орденіне, Түркітілдес елдер қауымдастығының шешіміне сәйкес «Түркі әлеміндегі еңбегі үшін» сыйлығына ие болды. 2003 жылы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Орденімен марапатталған.
Әбіш Кекілбайұлы 2015 жылдың желтоқсанында қайтыс болды.
Дереккөз: https://www.inform.kz/ru/uchebnyy-kongress-abish-alemi-prohodit-v-stolice_a3590132
